Czy almotryptan można stosować w okresie laktacji?
Ogólne ryzyko stosowania tego leku w okresie laktacji jest najprawdopodobniej niskie, gdy karmimy starsze niemowlę. Wynika to z szybkiego metabolizmu i eliminacji, niewielkiej ilości przenikającej do mleka i jednorazowego zastosowania w przypadku migreny. Z uwagi na bardzo ograniczone dane w okresie laktacji, w przypadku karmienia piersią wcześniaka lub noworodka warto rozważyć inny, lepiej przebadany lek. Żeby jednak dobrze zrozumieć ryzyko, trzeba przeanalizować kilka aspektów.
Uwaga: podaję pewne uśrednione dane. Każdy przypadek jest inny i zawsze, jeśli są wątpliwości lub czynniki ryzyka u mamy lub dziecka – warto skonsultować się ze specjalistą i nie stosować leku samodzielnie. Ten lek, jak każdy inny może spowodować wystąpienie działań niepożądanych. Nie powinno się go stosować bez wyraźnej potrzeby. Poniższe informacje nie są poradą medyczną.
Almotryptan – podstawowe informacje
Almotryptan jest selektywnym agonistą receptorów, które znajdują się w mózgu. Te receptory pośredniczą w skurczu niektórych naczyń czaszkowych, więc lek może wspomóc regulację skurczu tych naczyń. Dodatkowo badacze ustalili, że almotryptan działa także na układ trójdzielno-naczyniowy (to taki złożony system neuronów) i pomaga zahamować proces ucieczki białek osocza poza naczynia krwionośne. Jest to substancja chemiczna z grupy tryprtanów.
Co się dzieje z lekiem w organizmie
Almotryptan jest dobrze wchłaniany, a jego biodostępność po podaniu doustnym wynosi około 70%. Maksymalne stężenie w osoczu (Cmax) występuje po około 1,5 do 3 godzin po podaniu. Okres półtrwania w fazie eliminacji (t1/2) u zdrowych ludzi wynosi około 3,5 godziny. Te informacje mówią nam w jakim czasie może być najwięcej leku we krwi mamy (i możliwe że też w mleku) – między 1,5 a 3 godziną od zażycia tabletki oraz, że po 3,5 godzinach połowa leku znika z krwi mamy, przez co przestaje być dostępna dla gruczołu piersiowego.
Ponad 75% podanej dawki jest wydalane z moczem, a pozostała część ze stolcem. Około 50% ilości wydalanej z moczem i stolcem stanowi niezmieniony almotryptan. Głównym szlakiem metabolizmu jest deaminacja do indolooctanu. Żaden z metabolitów nie ma znaczącego działania farmakologicznego. Co jest dobrą wiadomością, bo wiemy, że połowa dawki ulega metabolizmowi, a powstałe dodatkowo substancje nie są aktywne.
Biorąc pod uwagę te skąpe dane na temat farmakokinetyki leku, można wywnioskować, że przenikanie do mleka jest możliwe (nie jest to jednak nic zaskakującego), ale nie wiadomo, czy ilość leku w mleku będzie na tyle duża, żeby wpłynąć na dziecko karmione piersią.
Co mówi producent?
Jaki mamy problem z tymi informacjami – po pierwsze, badanie przeprowadzono na szczurzycach. Gruczoł mleczny tych zwierząt różni się w przepuszczalności od ludzkiego, więc nie jest to dobry model przenikania leku do mleka ludzkiego. Dodatkowo prawdopodobnie dawka na jaką szczurzyce były narażone była wielokrotnie wyższa niż odpowiednik dawki dla człowieka.
Co mówi elactancia?
Zauważcie, że dane na Elactancii pochodzą z 17 sierpnia 2019 roku. Od tego czasu przeprowadzono jedno badanie, w którym zmierzono stężenie tryptanów w mleku, w tym almotryptanu. Wysłałam powiadomienie o tym do ekipy E-lactancjii, zobaczymy jak szybko zaktualizują informacje.
Co wiemy z badań
Dostępne jest jedno badanie, w którym mama będąc ponad miesiąc po porodzie, przyjęła pojedynczą dawkę doustną almotryptanu 12,5mg w celu leczenia migreny. Dostarczyła jedną próbkę mleka przed podaniem dawki, a następnie dodatkowe próbki mleka po 1, 2, 4, 8, 12 i 24 godzinach po podaniu dawki. Szczytowe stężenie w mleku wynoszące 106,2 mcg/l wystąpiło po 2 godzinach od podania dawki. Średni poziom leku w mleku wynosił 29,6 mcg/L, a okres półtrwania w mleku wynosił 4 godziny. Dzienna dawka almotryptanu dla niemowlęcia została oszacowana na 4,4 mcg/kg, względna dawka dla dziecka – 1,8% dawki mamy w przeliczeniu wagowym.
Wnioski
Jedno badanie dostarcza ograniczonych, ale konkretnych danych na temat przenikania leku do mleka. Spodziewana ilość leku w mleku jest niska i nie powinna stanowić wysokiego ryzyka dla dziecka, zwłaszcza, jeśli lek będzie stosowany zgodnie z zaleceniami producenta, czyli doraźnie i jednorazowo. Wówczas ekspozycja na potencjalny lek z mlekiem będzie bardzo krótka. Jednak z uwagi na niewiele danych w przypadku karmienia piersią noworodka lub wcześniaka (gdzie ogólne ryzyko ekspozycji na leki jest duże) zaleca się stosować inne, lepiej przebadane leki. W przypadku karmienia piersią dzieci powyżej 6 miesiąca życia, ryzyko określa się na niskie i można rozważyć zastosowanie leku i karmienie piersią.
Odstęp
Jeśli jest konieczność zastosowania tego leku a podejrzewamy, że maluch jest w grupie ryzyka działań niepożądanych, można rozważyć odstęp między zażyciem leku a następnym karmieniem. Minimalny odstęp wynosiłby 4 godziny (jeden czas półtrwania w mleku), a maksymalny 20 godzin (5 czasów półtrwania). Nie ma żadnych badań, które potwierdzałyby, że odstęp zmniejszy znacząco ryzyko wynikające z ekspozycji dziecka na lek z mleka – oszacowałam ten czas w oparciu o czas półtrwania leku i zakładając, że po maksymalnie 5 czasach półtrwania leku w mleku już nie będzie wcale.
Alternatywy
Na temat tego leku i innych tryptanów będę mówiła na konferencji w marcu.
Źródła
Amundsen S, Nordeng H, Fuskevåg OM, et al. Transfer of triptans into human breast milk and estimation of infant drug exposure through breastfeeding. Basic Clin Pharmacol Toxicol. 2021;128:795–804. [LINK]
Almotriptan Malate. At e-lactancia.org Retrieved 23 January, 2023 from https://e-lactancia.org/breastfeeding/almotriptan-malate/product/
Drugs and Lactation Database (LactMed®) [Internet]. Bethesda (MD): National Institute of Child Health and Human Development; 2006-. Almotriptan. [Updated 2021 May 17]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK501459/
Charakterystyka Produktu Leczniczego Almozen