Leki wskazane do stosowania w bólu gardła to niskie ryzyko w okresie laktacji. Dlaczego?
Działanie miejscowe
Leki w sprayu, tabletkach do ssania czy płynach do płukania mają za zadanie działać w miejscu podania, czyli na błonie śluzowej gardła. Wchłanianie do krążenia ogólnego z błony śluzowej gardła dla większości leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, a także dodatków łagodzących dostępnych bez recepty jest słabe.
Niska dawka
Leki do stosowania miejscowego w bólu gardła zawierają w jednej dawce niewielką ilość substancji czynnej. Nawet gdyby cała dawka wchłonęła się do krążenia ogólnego mamy, nie uzyskalibyśmy stężenia na tyle dużego, żeby istotne klinicznie ilści znalazły się w mleku.
Brak lub bardzo niskie stężenie we krwi mamy
A skoro we krwi mamy nie będzie leku, to i w mleku się nie pojawi. Zakładamy oczywiście, że lek stosowany jest zgodnie z zaleceniami, a dawka nie jest przekroczona.
Przykłady substancji czynnej
Substancje chemiczne: diklofenak, flurbiprofen, Alkohol 2,4-dichlorobenzylowy, amylometakrezol, benzudamina, lidokaina*, ektoina, wyciąg z porostu islandzkiego, chlorek cetylopirydyniowy, wyciągi roślinne, chlorek benzalkoniowy.
Uwaga, nikt mi nie zapłacił za wymienienie tych konkretnych preparatów, nie jest to żadna forma reklamy, nie współpracuję z żadną firmą farmaceutyczną, kolejność i dobór przypadkowy.
Przykłady produktów: Tantum Verde, Orofar, Strepsils, Strepsils Intensiv, Envil Gardło, Isla, Fiorda, Halset, Cholinex, Neo Angin, Septolete, Glimbax, Gardimax, Propolis 7% farmapia**
*Kilka słów o lidokainie
Lidokaina może wchłaniać się z błony śluzowej jamy ustnej do 40% dawki. Jest metabolizowana w wątrobie, wiąże się z białkami w 30-66%, czas półtrwania do 2 godzin.
Mimo możliwości przenikania do krążenia ogólnego mamy, maksymalna dawka dobowa w większości tabletek do ssania wynosi 8mg lidokainy w 8 dawkach podzielonych.
Czyli wchłonie się teoretycznie 3,2mg do krążenia mamy.
Jeśli pominiemy kwestie metabolizmu i czasu eliminacji i przyjmiemy, że dawka leku jest stała w czasie w krążeniu mamy, to w przeliczeniu na przykładową masę ciała 60kg uzyskamy dawkę leku 0,053mg/kg.
Załóżmy, że gruczoł piersiowy przepuści wszystko, wówczas w litrze mleka będzie właśnie 0,053mg leku. Czyli jeśli maluch waży np. 4 kg, to uzyskamy dawkę po podaniu doustnym 0,013mg/kg/dobę.
To będzie bardzo, bardzo niedokładne, teoretyczne, przy założeniu, że w organizmie nie zachodzą zmiany leku w czasie, dobowe narażenie dziecka na lek.
Czy ta nawet mocno zawyżona dawka będzie miała znaczenie kliniczne dla dziecka?
Minimalna skuteczna dawka pediatryczna podawana dożylnie to 1mg/kg masy ciała.
**Kilka słów o alkoholu w produktach do gardła
W niektórych preparatach w sprayu znajduje się alkohol etylowy. W większości przypadków dawka jednorazowa i dawka dobowa są zdecydowanie zbyt małe, żeby spowodować pojawienie się istotnej ilości alkoholu we krwi mamy i mleku. Zerknijmy na produkt, o który mnie ostatnio pytano.
Propolis 7% w aerozolu firmy Farmapia zawiera nie więcej niż 70% etanolu rektyfikowanego. Buteleczka to 20ml. Czysty etanol w całej buteleczce to maksymalnie 13ml. Dawkowanie 3×2 psiknięcia. Zakładamy, że jedno psiknięcie to 1 ml, czyli ok 0,7ml alkoholu. Czyli jednorazowa dawka to 1,4ml etanolu. To zbyt mała ilość, żeby w mleku znalazła się istotna klinicznie ilość etanolu. Jeśli taka ilość etanolu trafi do krążenia ogólnego i zwiększy się poziom etanolu we krwi, to w ciągu 15 minut zostanie najprawdopodobniej w całości wyeliminowany. Więc takie roztwory alkoholowe stosowane u mamy, jeśli stosowane zgodnie z zaleceniami, nie powinny wpłynąć na malucha karmionego piersią.
Na podstawie
Medications and Mothers’ Milk, T.W. Hale, H.E. Rowe, Springer Co. 2023
Charakterystyka Produktu Leczniczego: Tantum Verde, Orofar, Strepsils, Strepsils Intensiv, Envil Gardło, Isla, Fiorda, Halset, Cholinex, Neo Angin, Septolete, Glimbax, Lignocainum hydrochloricum WZF
Ulotka Propolis 7% aerozol, Farmapia